Vào tháng 1 năm 2019, Jessica Sansevera nhìn vào gương và phát hiện ra những ngày nghỉ nghỉ vừa qua không hề tốt cho làn da của cô. Mùa đông khô hanh và lạnh buốt đã khiến các nếp nhăn hằn sâu trên khuôn của cô ấy, và việc sử dụng quá nhiều caffeine và đường đã khiến cô ấy nổi đầy mụn trứng cá quanh miệng.

Sansevera, một bà mẹ hai con 30 tuổi và là giáo viên từ Westchester, NY cho biết: “Làn da của tôi quá xấu so với những phụ nữ cùng tuổi, và tôi muốn làm điều gì đó ngăn ngừa trước khi những nếp nhăn đó trở nên quá trầm trọng”.

Do làn da nhạy cảm của cô ấy, những phương pháp điều trị cầu kỳ và những loại kem đắt tiền thì không cần bàn đến. Theo lời khuyên của bác sĩ da liễu, cô ấy đã thực hiện một cách tiếp cận khác “từ trong ra ngoài”. Cô bắt đầu pha sinh tố hoặc cà phê buổi sáng với một muỗng collagen.

Trong vòng một tháng, mụn của cô ấy thuyên giảm, thay vào đó là da dẻ hồng hào. Và trong vòng 3 tháng, cô nhận thấy một loạt những thay đổi bất ngờ khác. Móng tay cô dày hơn. Tóc cô ấy không còn rụng trong lúc tắm. Và cô ấy có thể nhảy mà không bị đau do thoái hóa khớp gối.

“Nó không phải là một viên thuốc thần kỳ”, cô nhấn mạnh và lưu ý rằng cô cũng đã xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh cho mình và bổ sung probiotic vào thói quen hàng ngày của mình. “Nhưng tôi hoàn toàn tin rằng collagen sẽ giúp ích cho bạn.”

Khám phá của Sansevera không phải là mới.

Trong nhiều thế kỷ, phụ nữ Trung Quốc đã xem collagen - một loại protein liên kết các mô trong cá và động vật - như nguồn gốc của tuổi trẻ, thường xuyên tiêu thụ các loại thực phẩm như chân lợn, vây cá mập và da lừa với hy vọng làm mịn da và bảo vệ các khớp bị lão hóa. Tại Hoa Kỳ, collagen được biết đến nhiều nhất vào những năm 1980 như một loại chất làm đầy (filler) đắt tiền được tiêm vào để tạo ra đôi môi căng mọng và các đường nét mềm mại. Nhưng chỉ trong những năm gần đây, khi các công ty nghĩ ra nhiều cách hấp dẫn hơn để dùng nó (bao gồm kẹo nhai trái cây, kẹo cà phê có hương vani, gói phục vụ một lần và viên nang dễ nuốt) thì collagen ăn được mới bắt đầu được ưa chuộng.

Xác nhận trên Instagram từ những người nổi tiếng như Kourtney Kardashian (người bắt đầu ngày mới của mình với đồ uống collagen nóng) đã không ảnh hưởng gì. Và nhờ có một lượng nhỏ nhưng ngày càng tăng bằng chứng cho thấy nó có thể cải thiện làn da, giảm các triệu chứng viêm khớp, thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương và chống lại sự suy giảm cơ bắp, những người từng hoài nghi trong lĩnh vực y tế cũng bắt đầu xuất hiện.

Theo công ty nghiên cứu thị trường Nutrition Business Journal, vào năm 2020, chỉ riêng tại Hoa Kỳ, người tiêu dùng dự kiến ​​sẽ chi 293 triệu đô la cho các sản phẩm bổ sung collagen, tăng từ mức chỉ 50 triệu đô la vào năm 2014, theo công ty nghiên cứu thị trường Nutrition Business Journal. Trên toàn cầu, khi collagen thâm nhập vào nhiều loại thực phẩm và đồ uống, thuốc bôi và thậm chí cả phòng phẫu thuật, thị trường dự kiến ​​đạt 6,5 tỷ đô la vào năm 2025.

Nhưng bất chấp sự phổ biến của nó, các câu hỏi vẫn còn đó về cách nó hoạt động và mức độ an toàn của nó.

Mark Moyad, MD, giám đốc chương trình thuốc thay thế và bổ sung tại Trung tâm Y tế Đại học Michigan cho biết: “Nó chắc chắn nằm trong số ba sản phẩm hàng đầu mà mọi người hỏi tôi, và tôi tin rằng nó có triển vọng trong một số lĩnh vực y học đa dạng” . "Nó cũng là một trong những điều kỳ quặc và gây tranh cãi nhất."

Giàn Giáo Của Cơ Thể

Collagen thường được gọi là giàn giáo của cơ thể.

Bác sĩ da liễu Whitney Bowe ở New York, tác giả cuốn “Vẻ đẹp của làn da bẩn: Những phát hiện khoa học đáng ngạc nhiên về vẻ ngoài và cảm giác rạng rỡ từ bên trong” cho biết: “Đó là chất keo giữ cơ thể lại với nhau".

Cô ấy nói rằng collagen chiếm khoảng 75% trọng lượng khô của làn da bạn, giúp da trông căng mọng và giữ được các nếp nhăn. Nó cũng giàu axit amin proline và glycine, những chất bạn cần để duy trì và phục hồi gân, xương và khớp của bạn.

“Khi chúng ta nhiều tuổi hơn, lượng collagen mất đi nhiều hơn so với việc sản sinh hay bổ sung thông thông thường,” cô ấy nói và lưu ý rằng chúng ta bắt đầu mất khoảng 1% lượng collagen mỗi năm ở độ tuổi giữa 20 và mất tới 30% trong thời gian 5 năm đầu mãn kinh.

Tiêm collagen đã không còn được ưa chuộng trong nhiều phương pháp chăm sóc da y tế, vì nó không kéo dài như các chất làm đầy (filler) khác và có xu hướng gây ra các phản ứng dị ứng. Và khi bôi lên da, nó không hấp thụ tốt, Bowe nói.

Khi cô ấy biết cách đây vài năm rằng mọi người đang ăn nó thay thế, cô ấy đã nghi ngờ. Nhưng cô ấy đã thay đổi quyết định.

Bowe nói: “Chỉ trong vài năm gần đây, đã có một số nghiên cứu ấn tượng cho thấy rằng collagen ăn vào thực sự có thể tác động đến vẻ ngoài của làn da.

Một nghiên cứu năm 2014 trên 69 phụ nữ từ 35 đến 55 tuổi, uống 2,5-5 gam collagen mỗi ngày trong 8 tuần cho thấy sự cải thiện rất nhiều về độ đàn hồi của da so với những người không dùng.

Một kết quả khác cho thấy rằng những phụ nữ dùng 1 gam mỗi ngày bổ sung collagen có nguồn gốc từ gà trong 12 tuần đã giảm được 76% tình trạng khô da, ít nếp nhăn hơn 12%, lưu thông máu tốt hơn trong da và hàm lượng collagen cao hơn 6%.

Và một đánh giá năm 2019 về tám nghiên cứu bao gồm 805 bệnh nhân đã kết luận rằng “kết quả sơ bộ đầy hứa hẹn cho thấy việc sử dụng bổ sung collagen dạng uống trong thời gian ngắn và dài hạn có chữa lành vết thương và lão hóa da”.

Moyad, tác giả của “Sổ tay Thực phẩm bổ sung: Hướng dẫn của chuyên gia đáng tin cậy về những gì hoạt động và điều gì không đáng có đối với hơn 100 tình trạng”, cảnh báo rằng nhiều nghiên cứu được thực hiện cho đến nay về collagen là nhỏ và ít nhất được tài trợ một phần bởi ngành công nghiệp này.

Ông nói: “Khoa học thực sự đang ở giai đoạn sơ khai. Có rất nhiều xung đột lợi ích và không đủ để kiểm soát chất lượng."

Nhưng anh ấy cũng tin rằng collagen có hiệu quả đầy hứa hẹn.

Là một nguồn protein đơn thuần, collagen là nguồn tuyệt vời chứa nhiều protein trên mỗi calo hơn các nguồn khác trong khi chứa ít natri và đường hơn. Và Moyad tìm thấy bằng chứng cho thấy nó có thể cải thiện thành phần cơ thể, sức khỏe khớp và tỷ lệ chữa bệnh hấp dẫn.

Một nghiên cứu gần đây trên 53 người đàn ông cao tuổi bị suy nhược cơ, mất cơ do lão hóa cho thấy những người bổ sung 15 gam collagen mỗi ngày, ngoài việc nâng tạ ba lần mỗi tuần trong 3 tháng, đã tăng cơ nhiều hơn đáng kể và giảm mỡ nhiều hơn những người chỉ nâng tạ.

Collagen cũng đã được chứng minh là hoạt động như một chất chữa lành vết thương mạnh mẽ, có thể cầm máu, tiếp nhận các tế bào miễn dịch và da, đồng thời kích thích sự hình thành mạch máu mới. Một nghiên cứu trên 89 người được chăm sóc lâu dài bị các vết loét do tì đè cho thấy rằng những người uống bổ sung collagen ba lần mỗi ngày trong 8 tuần thấy vết thương của họ lành nhanh gấp đôi. Mặt khác, trong số tám bệnh nhân được làm sinh thiết da bằng tiểu phẫu, nhận thấy rằng bôi collagen hàng ngày ít nhất đã chữa lành vết thương của họ cũng như vết khâu.

Trong khi nghiên cứu còn hỗn hợp, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng bổ sung collagen giúp giảm đau viêm khớp và đau khớp liên quan đến thể thao. Moyad nói, nếu tác dụng này được phát huy trong một thử nghiệm lâm sàng dài hạn, quy mô lớn, nó có thể là một nhân tố thay đổi “cuộc chơi”.

Ông nói: “Chúng tôi đang khao khát có thêm các sản phẩm giảm đau chi phí thấp, hiệu quả và an toàn”

Không Phải Tất Cả Mọi Người Đều Bị Thuyết Phục

Dù vậy, một số chuyên gia y tế vẫn còn hoài nghi.

Augusta, bác sĩ da liễu Lauren Eckert Ploch tại GA nói rằng các axit trong dạ dày phá vỡ các protein collagen bạn ăn trước khi chúng tiếp cận với da nguyên vẹn, vì vậy cô ấy không tin rằng nó có ích gì. "Không có đủ thông tin".

Moyad nói: “Chúng ta đang nói về các bộ phận của cá, gà, lợn và bò, và những bộ phận này có xu hướng hoạt động như bọt biển đối với các chất độc và kim loại nặng.”

Trong một thử nghiệm gần đây về 14 loại thực phẩm bổ sung collagen phổ biến, bởi công ty thử nghiệm thực phẩm bổ sung Consumerlab.com, tất cả các sản phẩm đều chứa hàm lượng collagen mà họ công bố, nhưng một sản phẩm cũng chứa hàm lượng cao cadmium, một kim loại nặng độc hại.

Trong khi đó, các bác sĩ da liễu và các nhóm người tiêu dùng cũng bày tỏ lo ngại rằng móng guốc, da sống, xương và các mô thần kinh - đặc biệt nếu chúng đến từ bò - có thể mang các bệnh như bệnh não xốp ở bò (BSE), hoặc bệnh bò điên.

Andrea Wong, phó chủ tịch cấp cao phụ trách các vấn đề khoa học và quy định của nhóm thương mại công nghiệp, Hội đồng chịu trách nhiệm dinh dưỡng nói: “Collagen đã được nghiên cứu từ lâu và có rất nhiều bằng chứng ủng hộ việc sử dụng nó là an toàn”. Bà lưu ý rằng các nghiên cứu xem nó hoạt động tốt như thế nào cũng xem xét các tác dụng phụ. Nói chung, collagen đã được chứng minh là an toàn.

Bà lưu ý rằng các công ty sản xuất thực phẩm bổ sung bắt buộc phải tuân thủ “thực hành sản xuất tốt” (GMP), cấm các chất gây ô nhiễm ở mức không an toàn như kim loại nặng.

Vào năm 2016, FDA đã cấm sử dụng một số bộ phận của bò trong thực phẩm chức năng để “giải quyết nguy cơ tiềm ẩn” về sự hiện diện của BSE. (Con người tiêu thụ thịt bị nhiễm BSE có liên quan đến rối loạn thần kinh.) FDA đã bỏ gelatin - một nguồn collagen quan trọng - khỏi lệnh cấm, “miễn là nó được sản xuất theo các phương pháp công nghiệp đặc biệt”.

Bởi vì các loại thực phẩm bổ sung khác nhau nhiều về chất lượng và thường không được quản lý nghiêm ngặt như thuốc, Valori Treloar, một bác sĩ da liễu và chuyên gia dinh dưỡng ở Massachusetts, khuyến khích bệnh nhân bổ sung collgen từ xương gà, cá hoặc bò.

“Tôi nghĩ collagen rất thú vị và có một số dữ liệu cho thấy lợi ích của nó, nhưng tôi khuyến khích bệnh nhân của mình ăn thức ăn hơn,” cô nói.

Lựa Chọn Collgen Một Cách Khôn Ngoan

Moyad cho biết các mối bận tâm về thực phẩm bổ sung collagen có thể được giải quyết bằng cách lựa chọn một cách khôn ngoan.

Hãy tìm kiếm các công ty lấy xương và mô của họ từ các nguồn không có chuồng, không có chuồng và không có kháng sinh. Tìm kiếm một thương hiệu đáng tin cậy có nhãn của bên thứ ba như NSF hoặc USP. Và hãy xem trang web của công ty để xem họ đang làm gì để loại bỏ kim loại nặng và các chất gây ô nhiễm khác ra khỏi sản phẩm của họ.

“Người tiêu dùng cần phải có thái độ“ chỉ cần chứng minh với tôi rằng nó sạch và tôi sẽ thử nó ”, ông nói và lưu ý rằng có thể mất đến 12 tuần để hiển thị kết quả. "Nó có thể hữu ích, và nó có thể sẽ không gây hại, trừ khi bạn không siêng năng trong việc kiểm soát chất lượng."

(Theo WebMD - Biên dịch bởi LH Pharma)

Nguồn tham khảo:

1. Jessica Sansevera, Westchester, NY.

2. Nutrition Business Journal.

3. Mark Moyad, MD, director, complementary and alternative medicine program, University of Michigan Medical Center.

4. Whitney Bowe, MD, dermatologist, New York City.

5. Valori Treloar, MD, dermatologist, Boston.

6. Lauren Eckert Ploch, MD, dermatologist, Augusta, GA.

7. Skin Pharmacology and Physiology: “Oral supplementation of specific collagen peptides has beneficial effects on human skin physiology: a double-blind, placebo-controlled study.”

8. Clinical Interventions in Aging: “Ingestion of BioCell Collagen, a novel hydrolyzed chicken sternal cartilage extract; enhanced blood microcirculation and reduced facial aging signs.”

9. British Journal of Nutrition: “Collagen peptide supplementation in combination with resistance training improves body composition and increases muscle strength in elderly sarcopenic men: a randomised controlled trial.”

10. Advances in Skin and Would Care.

11. Complementary Therapies in Medicine: “Effect of collagen hydrolysate in articular pain: a 6-month randomized, double-blind, placebo controlled study.”

12. Osteoarthritis and Cartilage: “Symptomatic and chondroprotective treatment with collagen derivatives in osteoarthritis: a systematic review.”

13. ConsumerLab: “ConsumerLab Tests Reveal Best Collage Supplements for Wrinkles and Joints.”

14. Federal Register: “Use of Materials Derived From Cattle in Human Food and Cosmetics.”

15. Journal of Drugs in Dermatology: “A Head-to-Head Comparison of Topical Collagen Powder to Primary Closure for Acute Full-Thickness Punch Biopsy-Induced Human Wounds: An Internally Controlled Pilot Study.”

16. Journal of Drugs in Dermatology: “Oral Collagen Supplementation: A Systemic Review of Dermatological Applications.”

17. Grand View Research: “Collagen Market Size Worth $6.63 Billion By 2025.”

18. Facial Plastic Surgery: “The history of injectable facial fillers.”

19. Elle: “I Traveled To China To Learn About Ingestible Collagen.”

20. Andrea Wong, senior vice president for scientific and regulatory affairs, Council for Responsible Nutrition.

21. Food flat lay photo created by freepik: https://www.freepik.com/photos/food-flat-lay